معاون آب و خاک وزارت جهادکشاورزی خبر داد؛
تخصیص آب کشاورزی با کاهش ۲۰ میلیارد متر مکعب / شوری بیش از ۱۰ میلیون هکتار اراضی کشاورزی کشور
معاون آب و خاک وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه امسال تخصیص آب کشاورزی با کاهش ۲۰ میلیارد متر مکعبی، به میزان ۵۱ میلیارد متر مکعب تعیین شده است که میتواند منجر به افت ۲۰ میلیون تنی تولیدات کشاورزی شود، افزود: اکنون بزرگترین چالش ما تغییر اقلیم است که اگر کنترل نشود تهدید فوق العاده جدی برای کشاورزی و کشور خواهد بود.به گزارش خبرنگار روزنامه رسالت،صفدر نیازی در نشست خبری به مناسبت روز جهانی خاک، عملیات خاک را شامل ارتقای حاصلخیزی، اصلاح الگوی کشت و رعایت تناسب خاک با نوع کشت دانست که اجرای کامل آن نیازمند ۱۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری است. وی تأکید کرد که آب تجدیدپذیر کشور حدود ۷۰ میلیارد مترمکعب است و وزارت نیرو امسال تنها ۵۱ میلیارد مترمکعب تحویل داده رقمی که از ۹۰ درصد تعهدات سابق (۷۰-۸۰ میلیارد) فاصله زیادی دارد.اگر نتوانیم الگوی کشت را درست کنیم، تحویل حجمی آب را حل نکنیم و دراراضی مرغوب فقط کشتهای آببرداشته باشیم، پایداری تولید و امنیت غذایی به خطر میافتد؛20 میلیارد مترمکعب کاهش،عدد درشتی است و تولید را حداقل ۲۰ میلیون تن کم میکند ما با ۷۰ میلیارد هم بیش از ۲۰ میلیون تن داریم، اما این کافی نیست.»نیازی شهرکی برنامههای معاونت را تشریح کرد: از ۸ میلیون هکتار اراضی آبی، ۳.۲ میلیون هکتار سامانههای نوین آبیاری و ۱.۶ میلیون هکتار شبکه ابیاری اجرا شده است؛ اما ۵۰ درصد کانالها هنوز خاکی و سنتیاند و ۸۰۰ هزار هکتار شبکه فرعی (پس از اجرای اصلی توسط وزارت نیرو) باقی مانده. نیازی افزود:مسئله اصلی کشاورزی بعد از تغییر اقلیم، سرمایهگذاری است؛ ما هنوز در نیمههای زیرساختها هستیم و عملیات خاکی سنگین انجام نشده.وی به برنامه هفتم توسعه اشاره کرد:مکلفیم سالی ۲۰۰ هزارهکتار سامانه نوین (با راندمان ۹۷-۹۸ درصد،مثل آبیاری زیرسطحی بدون تبخیر)، ۱۵۰هزار هکتار زیرسطحی، ۷۰ هزار هکتار شبکه و ۳۰۰۰ کیلومتر قنات احیا کنیم اینها برای ۱۰ سال زمان میبرد، اما بدون بودجه کافی، فاجعهبار است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با یادآوری هدف گذاری برنامه هفتم برای انجام مطالعه سالانه در ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور اظهار داشت: از ابتدای امسال تاکنون این کار در ۸۰ هزار هکتار از اراضی کشور انجام شده است.
وی افزود:علاوه بر این، سالانه باید ۷۰ هزار هکتار شبکههای فرعی آبیاری اجرا شود؛ همان شبکههایی که شبکه اصلی آنها توسط وزارت نیرو تکمیل شده و شبکه فرعی باقی مانده است.همچنین مرمت سالانه ۳۰۰۰ کیلومتر قنات نیز از تکالیف مستمر ماست؛ در حالی که لایروبی با مشارکت کشاورزان انجام میشود.معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزیاشاره کرد:این مجموعه اقدامات درسال حدود ۱۷۵ همت اعتبار نیاز دارد، اما اعتباری که امسال در اختیار ما قرار گرفته کمتر از یک همت بوده است؛یعنی حدود ۱٫۷۵ درصد نیاز و سال گذشته نیز از ۱۴۰ همت اعتبار مورد نیاز، تنها حدود سه همت تأمین شد و تحقق اهداف زیرساختی درحوزه آب و خاک به حدود دو درصد رسید.این وضعیت بسیارنگرانکننده است.وی در ادامه با تأکید بر اینکه امنیت غذایی بدون سرمایهگذاری در بهرهوری آب ممکن نیست،افزود: بزرگترین چالش کشاورزی امروز کشور، آب است و با کاهش بارشها و شور شدن منابع آبی، ارتقای بهرهوری ضروری است. سه رکن اساسی عملیات بهنژادی، عملیات بهزراعی و عملیات آب و خاک برای این موضوع وجود دارد که بخش سوم یعنی زیرساختهای آبی و خاکی، بیشترین نقش را در افزایش راندمان آبیاری و پایداری تولید دارد.نیازی شهرکی تصریح کرد: اگر بخواهیم عملیات آب و خاک را در کل اراضی کشور به طور کامل اجرا کنیم، به حدود ۱۵ میلیارد دلار منابع نیاز است. با توجه به محدودیت بودجه دولتی، باید روشهای تأمین مالی جدید مانند سرمایهگذاری داخلی، خارجی و فاینانس را فعال کنیم.
نیازی تاکید کرد که بدون همکاری وزارت نیرو در تحویل حجمی و سرمایهگذاری در زیرساختها، تولید آبی دچار مشکل میشود و امنیت غذایی کشور به مرز بحران میرسد. این نشست، زنگ خطری برای سیاستگذاران بود تا قبل از زمستان، منابع را تأمین کنند.وی وضعیت خاک کشاورزی را براساس نتایج مطالعات خاکشناسی انجام شده که از گذشته تاکنون انجام شده،در حوزه حفاظت و بهرهبرداری پایدار نگرانکننده خبر داد و اظهار کرد:خاک کشورنیازمند اقدامات زیرساختی فوری است که نیاز به سرمایهگذاری و سیاستگذاری دارد.نیازی اظهار داشت: بررسیهای انجام شده طی سالهای گذشته نشان میدهد ۵۵ درصد خاکهای کشاورزی ایران دارای کمتر از یک درصد ماده آلی هستند که بر پایداری تولید تاثیر میگذارد. وی با اشاره به سایر کمبودهای تغذیهای در خاک کشاورزی کشور افزود: حدود ۲۰ درصد خاکهای کشاورزی با کمبود فسفر، ۲۲ درصد با کمبود پتاسیم، ۵۵ درصد با کمبود روی و ۴۶ درصد با کمبود آهن مواجهاند و این مشکلات بهشدت بهرهوری کشاورزی را محدود میکند.معاون آب و خاک وزارت جهادکشاورزی همچنین نسبت به افزایش اراضی شور هشدار داد و گفت: بیش از ۱۰ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی ایران امروز دچار شوری در درجات مختلف هستند. وی انجام مطالعات فیزیک خاک و تعیین تناسب اراضی را اقدامی زیرساختی دانست و توضیح داد: خاکشناس با بررسی فیزیکی و شیمیایی خاک تعیین میکند که چه محصولی در یک زمین قابلیت کشت دارد و باغ باید کجا احداث شود و چه محصولی بیشترین سازگاری را متناسب با ویژگی خاک دارد.وی اضافه کرد:بدون تکمیل مطالعات پایه و اجرای عملیات آب و خاک، توسعه پایدار کشاورزی ممکن نیست و باید این اقدامات زیرساختی در اولویت قرار گیرد.وی در حوزه فعالیتهای بینالمللی، معاون آب و خاک گفت: ایران در پنج شبکه تخصصی GSP عضو است و پروژه پزشک خاک (Soil Doctor) را بهصورت پایلوت در گلستان آغاز کردهایم. رئیس GSP نیز برای شرکت در برنامه روز جهانی خاک به ایران میآید.معاون وزیر جهاد کشاورزی درپایان افزود:استفاده از پساب فقط در صنایع امکان پذیر می باشد و در بخش کشاورزی به لحاظ امنیت غذای نیاز به تایید سازمان حفاظت محیط زیست می باشد.
