کاهش تعرفه‌ها می‌تواند ناترازی عرضه و تقاضا را درمان کند؟
رقابت نسخه نجات صنعت خودرو
گروه اقتصادی
اواسط آبان ماه امسال، پس از ایراد وارد شده توسط دیوان عدالت اداری و هیئت تطبیق مجلس شورای اسلامی به مصوبه دولت در خصوص کاهش تعرفه واردات خودرو، ابهامات موجود در این مصوبه به طور رسمی برطرف شد. در پی این رفع ابهام، رئیس مجلس شورای اسلامی مصوبه مذکور را امضا و به دولت ابلاغ کرد. بر اساس این ابلاغیه، مصوبه کاهش تعرفه واردات خودرو رسمیت یافته و دستگاه‌های ذی‌ربط موظف هستند از تاریخ اول فروردین ماه ۱۴۰۴، جزئیات اجرایی آن را عملیاتی کنند. این در حالی است که پیش از این، آیین‌نامه اجرایی واردات خودروهای سواری برای سال جاری با تصویب هیئت وزیران نهایی و توسط معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شده بود. این آیین‌نامه که با همکاری مشترک وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی تدوین شده است، گامی مؤثر در مسیر تسهیل واردات و پاسخ به نیاز انباشته بازار خودرو محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین مفاد آیین‌نامه سال ۱۴۰۴، کاهش قابل توجه تعرفه واردات خودرو است. بر اساس این مصوبه، تعرفه واردات خودروهای بنزینی با حجم موتور تا ۱۵۰۰ سی‌سی از ۵۵ درصد به ۲۰ درصد کاهش یافته است. همچنین، خودروهای بنزینی با حجم موتور تا ۲۰۰۰ سی‌سی با تعرفه ۴۰ درصدی و خودروهای هیبریدی (بنزینی-برقی) با تعرفه ۱۵ درصدی در فهرست واردات قرار گرفته‌اند. تعیین این تعرفه‌ها، در راستای اجرای بند ر تبصره ۱ قانون بودجه کل کشور صورت گرفته است و هدف اصلی آن، تنظیم بازار، مهار قیمت‌ها و تسهیل دسترسی مصرف‌کنندگان به خودروهای با کیفیت و کم‌مصرف اعلام شده است. پیش‌بینی می‌شود کاهش تعرفه‌ها منجر به رقابتی‌تر شدن بازار خودرو و شکستن سلطه انحصاری خودروسازان داخلی گردد. در آستانه آغاز اجرای سیاست جدید کاهش تعرفه واردات خودرو، فضای کارشناسی کشور بار دیگر بر ضرورت ساماندهی بازار خودرو، ایجاد رقابت واقعی و ارتقای کیفیت محصولات داخلی تأکید می‌کند. اکنون که مسیر حقوقی و اجرایی این مصوبه هموار شده، بسیاری از تحلیلگران معتقدند این تصمیم می‌تواند نقطه عطفی در اصلاح یکی از قدیمی‌ترین مشکلات ساختاری اقتصاد باشد؛ مشکلی که سال‌هاست مردم آن را با افزایش قیمت، کیفیت پایین و نبود گزینه‌های متنوع در بازار خودرو لمس کرده‌اند. کارشناسان تأکید می‌کنند که در شرایط فعلی، بازار خودرو با ناترازی عمیق میان عرضه و تقاضا روبه‌روست. تولید سالانه کشور پاسخگوی نیاز واقعی مردم نیست و همین کمبود باعث شده قیمت‌ها افسارگسیخته رشد کند و بازار در قبضه دلالی و سوداگری قرار گیرد. از نگاه تحلیلگران، کاهش تعرفه واردات خودرو، در کنار اصلاح مسیر واردات، می‌تواند بخشی از این ناترازی را جبران و فشار قیمتی موجود در بازار را تعدیل کند. در کنار این مسئله، نگرانی از کیفیت و ایمنی خودروهای داخلی نیز از محورهای اصلی تحلیل‌هاست. بسیاری از کارشناسان سال‌هاست هشدار می‌دهند که تداوم انحصار، صنعت خودرو را از رقابت جهانی دور کرده و به کاهش کیفیت، مصرف بالای سوخت و افزایش تلفات ناشی از تصادفات و آلودگی هوا منجر شده است. از این منظر، تسهیل واردات و کاهش تعرفه‌ها اقدامی ضروری برای ایجاد فضای رقابتی و وادار کردن صنعت داخلی به ارتقای استانداردها تلقی می‌شود. به باور آنان، تنها زمانی کیفیت خودروهای داخلی بهبود می‌یابد که تولیدکنندگان با رقبای واقعی روبه‌رو شوند و مردم حق انتخاب داشته باشند. در سطح کلان اقتصادی نیز این سیاست می‌تواند نقش مهمی در مدیریت نقدینگی ایفا کند. سال‌هاست بخشی از نقدینگی جامعه به سمت بازارهای غیرمولد و سوداگری می‌رود و التهاب‌های گسترده اقتصادی به‌بار می‌آورد. کارشناسان معتقدند هدایت بخشی از این نقدینگی به سمت واردات رسمی خودرو، در فضایی کنترل‌شده و مبتنی بر نیاز واقعی بازار، می‌تواند از هجوم آن به بازارهای مخرب جلوگیری کند. از سوی دیگر، تأکید جدی بر ورود خودروهای کم‌مصرف و باکیفیت نیز در تحلیل‌ها برجسته است. با توجه به هزینه‌های سنگین مصرف سوخت برای کشور و اثرات آلودگی هوا، واردات خودروهای کم‌مصرف و استاندارد می‌تواند در بلندمدت از هدررفت منابع ملی جلوگیری کرده و بخشی از بحران آلودگی کلان‌شهرها را کاهش دهد. مجموع این تحلیل‌ها نشان می‌دهد که کاهش تعرفه واردات خودرو، تنها یک تصمیم اقتصادی ساده نیست؛ بلکه اقدامی چندلایه است که می‌تواند در مهار قیمت‌ها، افزایش رقابت، ارتقای کیفیت، مدیریت نقدینگی و کاهش آلودگی نقش‌آفرینی کند. این سیاست، اگر با نظارت دقیق و اجرای شفاف همراه شود، می‌تواند گامی مؤثر در مسیر اصلاح ساختار بازار خودرو و افزایش رفاه عمومی باشد. در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفت‌وگو با حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی و حجت الاسلام سیدجواد حسینی‌کیا، عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، عضو هیئت رئیسه مجلس:
رقابت، شرط اصلی بهبود کیفیت خودروهای داخلی است
حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، نماینده مردم تهران و عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» پیرامون کاهش تعرفه کمرگی واردات خودرو بیان کرد: مجلس همواره درصدد کاهش تعرفه واردات خودرو بوده چراکه معتقدیم بازار خودرو باید ساماندهی شود و ورود خودروهای کم مصرف نیز به کشور تسریع گردد. بی‌شک توسعه خودروهای کم مصرف و با کیفیت بالا مانع از هدررفت ثروت ملی چون بنزین خواهد شد و به کاهش آلودگی هوا نیز کمک خواهد کرد. وی افزود: وجود خودروهای فاقد کیفیت و استمرار آلودگی هوا، تبعات جانی و مالی خواهد داشت. بنابراین همواره ضرورت داشت تا در این حوزه بازنگری صورت گیرد. درحقیقت مجلس شورای اسلامی با کاهش تعرفه‌ها تلاش کرده تا خودروی اقتصادی و با کیفیت به دست مردم برسد. عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: نبود کیفیت و استانداردهای لازم سبب می‌شود تا آمار تصادفات بالا برود. همچنین به موجب مصرف سوخت بالا آلودگی هوا تشدید می‌گردد که تبعات بسیار بدی برای سلامتی افراد دارد. براساس آمارهای موجود سالانه ۵۷ هزار نفر در اثر آلودگی هوا و ۲۰ هزارنفر بر اساس تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند. بی‌شک با تقویت استانداردها و افزایش کیفیت خودرو در بستر کاهش تعرفه و تسریع واردات می‌توان شرایط موجود را اصلاح و مدیریت کرد. نماینده مردم تهران همچنین خاطرنشان کرد: مجلس همواره به دنبال افزایش کیفیت خودروها، ایجاد فضای رقابتی و ساماندهی بازار بوده و دراین راستا تلاش کرده است چراکه رقابت پذیری، شرط بهبود و پاسخگویی به عطش بازار است. او در پایان این گفت‌وگو با تاکید بر ضرورت ایجاد فضای رقابتی در بازار خودرو بیان کرد: بی‌شک باید شرایطی را رقم زد که بازار رقابتی گردد و خودروساز نیز بیش از پیش تلاش کند. تحقق این دو مهم است که می‌تواند بازار خودرو را بهبود بخشد.
حجت الاسلام سیدجواد حسینی‌کیا، عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس:
کاهش تعرفه، رقابت را در بازار خودرو فعال می‌کند
حجت الاسلام سیدجواد حسینی‌کیا، عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس و نماینده سنقروکلیایی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» پیرامون کاهش تعرفه کمرگی واردات خودرو بیان کرد: به دلیل آنکه در کشور ناترازی میان عرضه تقاضا وجود دارد، کاهش تعرفه واردات خودرو دردستورکار قرارگرفت و مصوب گشت چراکه این مهم می‌تواند شرایط بازار خودرو را بهبود دهد، عرضه و تقاضا را تعدیل کند و سبب شود تا ظرفیت فضای رقابتی در میان خودروهای داخلی شکل گیرد.
وی افزود: مادامی که فضای رقابتی در بازار داخلی شکل گیرد، خودروی با کیفیت و ارزان قیمت تولید خواهد شد. بنابراین بسترسازی برای ایجاد فضای رقابتی یک ضرورت است و می‌تواند اثرات حائزاهمیتی بدارد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: متاسفانه اکنون شرایط کنونی بازار خودرو مطلوب نیست و عرضه و تقاضا نیز با یک‌دیگر همخوانی ندارد. براساس آمارهای موجود، یک میلیون خودرو تولید می کنیم اما نیازمان یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه است. بنابراین میان عرضه و تقاضایمان شکاف مبرهنی وجود دارد.
نماینده سنقروکلیایی در مجلس دوازدهم همچنین خاطرنشان کرد: کاهش تعرفه واردات خودرو سبب می‌گردد تا بخشی از نقدینگی جامعه به سمت واردات خودرو برود. بی‌شک این مسئله می‌تواند شکاف میان عرضه و تقاضا را کاهش دهد و از التهابات بازار خودرو بکاهد.
او متذکر شد: مدیریت نقدینگی جامعه و جلوگیری از ورود آن به بازارهای سوداگری یک ضرورت است و کاهش تعرفه واردات خودرو همانطور که پیش‌تر نیز اشاره گشت، می‌تواند این مهم را عملیاتی سازد.
وی در پایان این گفت‌وگو با اشاره به مصوبه کاهش تعرفه واردات خودرو بیان کرد: اقدام برای کاهش تعرفه واردات خودرو، هوشمندانه بود و بی‌شک ساماندهی بازار خودرو را رقم خواهد زد.
اواسط آبان ماه امسال، پس از ایراد وارد شده توسط دیوان عدالت اداری و هیئت تطبیق مجلس شورای اسلامی به مصوبه دولت در خصوص کاهش تعرفه واردات خودرو، ابهامات موجود در این مصوبه به طور رسمی برطرف شد. در پی این رفع ابهام، رئیس مجلس شورای اسلامی مصوبه مذکور را امضا و به دولت ابلاغ کرد. بر اساس این ابلاغیه، مصوبه کاهش تعرفه واردات خودرو رسمیت یافته و دستگاه‌های ذی‌ربط موظف هستند از تاریخ اول فروردین ماه ۱۴۰۴، جزئیات اجرایی آن را عملیاتی کنند. این در حالی است که پیش از این، آیین‌نامه اجرایی واردات خودروهای سواری برای سال جاری با تصویب هیئت وزیران نهایی و توسط معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شده بود. این آیین‌نامه که با همکاری مشترک وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی تدوین شده است، گامی مؤثر در مسیر تسهیل واردات و پاسخ به نیاز انباشته بازار خودرو محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین مفاد آیین‌نامه سال ۱۴۰۴، کاهش قابل توجه تعرفه واردات خودرو است. بر اساس این مصوبه، تعرفه واردات خودروهای بنزینی با حجم موتور تا ۱۵۰۰ سی‌سی از ۵۵ درصد به ۲۰ درصد کاهش یافته است. همچنین، خودروهای بنزینی با حجم موتور تا ۲۰۰۰ سی‌سی با تعرفه ۴۰ درصدی و خودروهای هیبریدی (بنزینی-برقی) با تعرفه ۱۵ درصدی در فهرست واردات قرار گرفته‌اند. تعیین این تعرفه‌ها، در راستای اجرای بند ر تبصره ۱ قانون بودجه کل کشور صورت گرفته است و هدف اصلی آن، تنظیم بازار، مهار قیمت‌ها و تسهیل دسترسی مصرف‌کنندگان به خودروهای با کیفیت و کم‌مصرف اعلام شده است. پیش‌بینی می‌شود کاهش تعرفه‌ها منجر به رقابتی‌تر شدن بازار خودرو و شکستن سلطه انحصاری خودروسازان داخلی گردد. در آستانه آغاز اجرای سیاست جدید کاهش تعرفه واردات خودرو، فضای کارشناسی کشور بار دیگر بر ضرورت ساماندهی بازار خودرو، ایجاد رقابت واقعی و ارتقای کیفیت محصولات داخلی تأکید می‌کند. اکنون که مسیر حقوقی و اجرایی این مصوبه هموار شده، بسیاری از تحلیلگران معتقدند این تصمیم می‌تواند نقطه عطفی در اصلاح یکی از قدیمی‌ترین مشکلات ساختاری اقتصاد باشد؛ مشکلی که سال‌هاست مردم آن را با افزایش قیمت، کیفیت پایین و نبود گزینه‌های متنوع در بازار خودرو لمس کرده‌اند. کارشناسان تأکید می‌کنند که در شرایط فعلی، بازار خودرو با ناترازی عمیق میان عرضه و تقاضا روبه‌روست. تولید سالانه کشور پاسخگوی نیاز واقعی مردم نیست و همین کمبود باعث شده قیمت‌ها افسارگسیخته رشد کند و بازار در قبضه دلالی و سوداگری قرار گیرد. از نگاه تحلیلگران، کاهش تعرفه واردات خودرو، در کنار اصلاح مسیر واردات، می‌تواند بخشی از این ناترازی را جبران و فشار قیمتی موجود در بازار را تعدیل کند. در کنار این مسئله، نگرانی از کیفیت و ایمنی خودروهای داخلی نیز از محورهای اصلی تحلیل‌هاست. بسیاری از کارشناسان سال‌هاست هشدار می‌دهند که تداوم انحصار، صنعت خودرو را از رقابت جهانی دور کرده و به کاهش کیفیت، مصرف بالای سوخت و افزایش تلفات ناشی از تصادفات و آلودگی هوا منجر شده است. از این منظر، تسهیل واردات و کاهش تعرفه‌ها اقدامی ضروری برای ایجاد فضای رقابتی و وادار کردن صنعت داخلی به ارتقای استانداردها تلقی می‌شود. به باور آنان، تنها زمانی کیفیت خودروهای داخلی بهبود می‌یابد که تولیدکنندگان با رقبای واقعی روبه‌رو شوند و مردم حق انتخاب داشته باشند. در سطح کلان اقتصادی نیز این سیاست می‌تواند نقش مهمی در مدیریت نقدینگی ایفا کند. سال‌هاست بخشی از نقدینگی جامعه به سمت بازارهای غیرمولد و سوداگری می‌رود و التهاب‌های گسترده اقتصادی به‌بار می‌آورد. کارشناسان معتقدند هدایت بخشی از این نقدینگی به سمت واردات رسمی خودرو، در فضایی کنترل‌شده و مبتنی بر نیاز واقعی بازار، می‌تواند از هجوم آن به بازارهای مخرب جلوگیری کند. از سوی دیگر، تأکید جدی بر ورود خودروهای کم‌مصرف و باکیفیت نیز در تحلیل‌ها برجسته است. با توجه به هزینه‌های سنگین مصرف سوخت برای کشور و اثرات آلودگی هوا، واردات خودروهای کم‌مصرف و استاندارد می‌تواند در بلندمدت از هدررفت منابع ملی جلوگیری کرده و بخشی از بحران آلودگی کلان‌شهرها را کاهش دهد. مجموع این تحلیل‌ها نشان می‌دهد که کاهش تعرفه واردات خودرو، تنها یک تصمیم اقتصادی ساده نیست؛ بلکه اقدامی چندلایه است که می‌تواند در مهار قیمت‌ها، افزایش رقابت، ارتقای کیفیت، مدیریت نقدینگی و کاهش آلودگی نقش‌آفرینی کند. این سیاست، اگر با نظارت دقیق و اجرای شفاف همراه شود، می‌تواند گامی مؤثر در مسیر اصلاح ساختار بازار خودرو و افزایش رفاه عمومی باشد. در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفت‌وگو با حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی و حجت الاسلام سیدجواد حسینی‌کیا، عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، عضو هیئت رئیسه مجلس:
رقابت، شرط اصلی بهبود کیفیت خودروهای داخلی است
حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی، نماینده مردم تهران و عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» پیرامون کاهش تعرفه کمرگی واردات خودرو بیان کرد: مجلس همواره درصدد کاهش تعرفه واردات خودرو بوده چراکه معتقدیم بازار خودرو باید ساماندهی شود و ورود خودروهای کم مصرف نیز به کشور تسریع گردد. بی‌شک توسعه خودروهای کم مصرف و با کیفیت بالا مانع از هدررفت ثروت ملی چون بنزین خواهد شد و به کاهش آلودگی هوا نیز کمک خواهد کرد. وی افزود: وجود خودروهای فاقد کیفیت و استمرار آلودگی هوا، تبعات جانی و مالی خواهد داشت. بنابراین همواره ضرورت داشت تا در این حوزه بازنگری صورت گیرد. درحقیقت مجلس شورای اسلامی با کاهش تعرفه‌ها تلاش کرده تا خودروی اقتصادی و با کیفیت به دست مردم برسد. عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: نبود کیفیت و استانداردهای لازم سبب می‌شود تا آمار تصادفات بالا برود. همچنین به موجب مصرف سوخت بالا آلودگی هوا تشدید می‌گردد که تبعات بسیار بدی برای سلامتی افراد دارد. براساس آمارهای موجود سالانه ۵۷ هزار نفر در اثر آلودگی هوا و ۲۰ هزارنفر بر اساس تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند. بی‌شک با تقویت استانداردها و افزایش کیفیت خودرو در بستر کاهش تعرفه و تسریع واردات می‌توان شرایط موجود را اصلاح و مدیریت کرد. نماینده مردم تهران همچنین خاطرنشان کرد: مجلس همواره به دنبال افزایش کیفیت خودروها، ایجاد فضای رقابتی و ساماندهی بازار بوده و دراین راستا تلاش کرده است چراکه رقابت پذیری، شرط بهبود و پاسخگویی به عطش بازار است. او در پایان این گفت‌وگو با تاکید بر ضرورت ایجاد فضای رقابتی در بازار خودرو بیان کرد: بی‌شک باید شرایطی را رقم زد که بازار رقابتی گردد و خودروساز نیز بیش از پیش تلاش کند. تحقق این دو مهم است که می‌تواند بازار خودرو را بهبود بخشد.
حجت الاسلام سیدجواد حسینی‌کیا، عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس:
کاهش تعرفه، رقابت را در بازار خودرو فعال می‌کند
حجت الاسلام سیدجواد حسینی‌کیا، عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس و نماینده سنقروکلیایی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» پیرامون کاهش تعرفه کمرگی واردات خودرو بیان کرد: به دلیل آنکه در کشور ناترازی میان عرضه تقاضا وجود دارد، کاهش تعرفه واردات خودرو دردستورکار قرارگرفت و مصوب گشت چراکه این مهم می‌تواند شرایط بازار خودرو را بهبود دهد، عرضه و تقاضا را تعدیل کند و سبب شود تا ظرفیت فضای رقابتی در میان خودروهای داخلی شکل گیرد.
وی افزود: مادامی که فضای رقابتی در بازار داخلی شکل گیرد، خودروی با کیفیت و ارزان قیمت تولید خواهد شد. بنابراین بسترسازی برای ایجاد فضای رقابتی یک ضرورت است و می‌تواند اثرات حائزاهمیتی بدارد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: متاسفانه اکنون شرایط کنونی بازار خودرو مطلوب نیست و عرضه و تقاضا نیز با یک‌دیگر همخوانی ندارد. براساس آمارهای موجود، یک میلیون خودرو تولید می کنیم اما نیازمان یک میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه است. بنابراین میان عرضه و تقاضایمان شکاف مبرهنی وجود دارد.
نماینده سنقروکلیایی در مجلس دوازدهم همچنین خاطرنشان کرد: کاهش تعرفه واردات خودرو سبب می‌گردد تا بخشی از نقدینگی جامعه به سمت واردات خودرو برود. بی‌شک این مسئله می‌تواند شکاف میان عرضه و تقاضا را کاهش دهد و از التهابات بازار خودرو بکاهد.
او متذکر شد: مدیریت نقدینگی جامعه و جلوگیری از ورود آن به بازارهای سوداگری یک ضرورت است و کاهش تعرفه واردات خودرو همانطور که پیش‌تر نیز اشاره گشت، می‌تواند این مهم را عملیاتی سازد.
وی در پایان این گفت‌وگو با اشاره به مصوبه کاهش تعرفه واردات خودرو بیان کرد: اقدام برای کاهش تعرفه واردات خودرو، هوشمندانه بود و بی‌شک ساماندهی بازار خودرو را رقم خواهد زد.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
-
هر نفر یک سرباز!
-
کاهش تعرفه رقابت را در بازار خودرو فعال می‌کند
-
رقابت، شرط اصلی بهبود کیفیت خودروهای داخلی است
-
ایران؛ کانون اراده و قدرت
-
رئیس‌جمهور برای حل بحران آلودگی هوا وارد میدان شود
-
مقاومت قدرت بازدارندگی و اقدام دارد
-
رقابت نسخه نجات صنعت خودرو
-
راز سختگیری خدای آسانگیر
-
مواجهه درست با آلزایمر
-
رونق اشتغال با حمایتهای هوشمند
