مسعود پیرهادی
تاریخ معاصر جهان عرب سرشار از لحظه‌هایی است که به تلخی در حافظه ملت‌ها مانده؛ لحظه‌هایی که رژیم صهیونیستی با اتکا به قدرت‌های جهانی، خاک عربی را اشغال کرد و امت عربی به‌جای پاسخ شایسته، یا دچار تفرقه شد یا در برابر وسوسه‌های قدرت‌های غربی سکوت اختیار کرد. از ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۷ و از جنگ‌های متعدد تا امضای توافق‌نامه‌های یک‌جانبه، هر بار بخشی از کرامت جهان عرب در پای میزهای سازش یا زیر آوار جنگ‌های تحمیلی فروریخت. تحقیرهای پیاپی در اردوگاه‌ها، نوار غزه، کرانه باختری و حتی در قلب پایتخت‌های عربی، سندی است بر اینکه بی‌توجهی به عزت اسلامی و عربی، هزینه‌ای سنگین بر دوش ملت‌ها نهاده است.
امروز، شرایط متفاوت است. جهان عرب دیگر آن جهان فرسوده دهه‌های گذشته نیست؛ اقتصادهای نفتی و غیرنفتی، جمعیت جوان و پرانرژی و جایگاه جغرافیایی-راهبردی، سرمایه‌هایی هستند که می‌توانند قدرت بازدارندگی و اثرگذاری واقعی خلق کنند. آزمون بزرگ پیش‌رو این است: آیا کشورهای عربی بار دیگر راه آسان و پرخطر سازش با صهیونیسم را انتخاب خواهند کرد یا این‌بار با تکیه بر وحدت و سرمایه‌های مادی و معنوی خود، جبران گذشته را رقم خواهند زد؟
از منظر تمدنی، امت اسلامی و عربی ریشه در تاریخ هزارساله‌ای دارد که پرچم علم، فرهنگ و اقتدار را در جهان برافراشت. قرآن کریم، ظلم‌ستیزی و حمایت از مظلوم را اصل مسلم می‌داند. تجربه تاریخی تمدن اسلامی نیز نشان می‌دهد که هر زمان وحدت و عزت مبنا قرار گرفت، اقتدار جهان اسلام در اوج بود و هرگاه تفرقه و سازش حاکم شد، دشمنان از شکاف‌ها بهره بردند. بنابراین، ایستادگی در برابر صهیونیسم نه یک انتخاب سیاسی موقت، که وظیفه‌ای تمدنی و اسلامی است.
کشورهای عربی امروز اگر به دنبال جبران تحقیرهای تاریخی هستند، باید با اتحاد واقعی، سازوکارهای مشترک سیاسی، اقتصادی و رسانه‌ای برای مهار تجاوزات رژیم صهیونیستی به کار گیرند. باید در حمایت از مردم غزه، سوریه و لبنان فراتر از بیانیه‌ها عمل کنند. باید نشان دهند که سرنوشت امت اسلامی برایشان مهم‌تر از رضایت قدرت‌های غربی است. تنها در این صورت است که تاریخ این دوره را به‌عنوان عصر جبران و بازگشت عزت امت عربی و اسلامی ثبت خواهد کرد.