سخنان نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص عدم استقلال فرانسوی ها در حوزه روابط بین الملل، پرده از یک حقیقت مطلق در مناسبات جهانی برداشته است. واقعیت امر این است که فرانسه ، به ویژه در سال های اخیر از یک "بازیگر مستقل"تبدیل به یک "دلال فرامنطقه ای "در عرصه جهانی شده و این مسئله تبدیل به یک دکترین نانوشته در سیاست خارجی پاریس گردیده است.
طی سالهای اخیر، بخش عمدهای از انرژی سیاست خارجی فرانسه صرف ترمیم چهره خدشهدار خود در عرصه جهانی شده است. پاریس به شدت تلاش میکند تا در عرصه دیپلماسی عمومی خود را به عنوان یک نیروی پیشرو، مستقل و حتی تاریخساز معرفی کند. اما واقعیت پنهان این است که فرانسه در عمل، یک متغیر وابسته به واشنگتن و تلآویو محسوب میشود. حتی اظهارات تند و تیز مکرون علیه سیاستهای ترامپ در پشت پرده دیپلماسی، به یک شوخی یا التماس بیهوده تقلیل مییابد. نقطه حساسیت اصلی فرانسویها، “دیپلماسی عمومی” است؛ جایی که افکار عمومی جهانی درباره عملکرد کشور قضاوت میکنند. افشاگری اخیر مقام روسی درباره وابستگی تصمیمگیریهای کلیدی پاریس به آمریکا، مستقیماً این ساختار دیپلماتیک نمایشی را هدف قرار داده و پرده از چهره واقعی فرانسه در روابط بینالملل برداشته است. از این رو، ناراحتی شدید مقامات فرانسوی از مواضعی مانند آنچه نماینده روسیه در شورای امنیت اخیرا ابراز کرد قابل تصور و تصدیق است!
در روند فرآیند فعالسازی مکانیسم ماشه توسط اروپا، فرانسویها، آلمانیها و بریتانیاییها نه به عنوان اعضای اصلی و امضاکننده برجام، بلکه در نقش یک “واسطه سیاسی” وارد عمل شدند. هدف آنها حل و فصل بحرانی نبود که خود در تقابل با تهران ایجاد کرده بودند؛ بلکه تلاش داشتند ایران را وادار به ارائه حداکثر امتیازات و پذیرش استراتژی مهار جامع آمریکا سازند. اصرار پاریس، چه در خفا و چه آشکارا، بر لزوم مذاکرات مستقیم تهران و واشنگتن به عنوان شرطی برای به تأخیر انداختن مکانیسم ماشه، بازتابی از همین نقش دلالی بود. در چنین شرایطی، رئیسجمهور فرانسه هیچ سند یا استدلالی در اختیار ندارد که بتواند “ثبات شخصیتی دولتی” و “استقلال حداقلی” خود را در برابر رؤسای جمهور آمریکا اثبات کند.
به نظر میرسد ظهور سیاستمدارانی آماتور مانند ماکرون، اولاند و سارکوزی در دو دهه گذشته، موجب عقبنشینی آشکار جایگاه فرانسه در معادلات بینالمللی شده است. این روند نزولی احتمالاً ادامه خواهد یافت. محبوبیت پایین دولتهای فرانسه در داخل کشور و گرایش دیپلماتهای آنها به دلالی در خارج از مرزهای اروپا، باعث شده تا موقعیت پاریس در مناسبات جهانی بیش از پیش تضعیف شود؛ امری که حتی رهبران ارشد فرانسوی نیز در اعماق ذهن خود به آن واقفند.