در روزهای اخیر، اظهارات ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در خصوص طرح 28 ماده‌ای پیشنهادی دونالد ترامپ و اینکه این طرح در مغایرت با «کرامت ملی» اوکراین قرار دارد، بحث‌برانگیز شده است. این اظهارات، در حالی مطرح می‌شود که اوکراین در میانه یک جنگ ویرانگر قرار دارد و بخش‌های قابل‌توجهی از خاک آن تحت کنترل نیروهای روسی است. اما آیا زلنسکی واقعا در موقعیتی است که از «کرامت ملی» سخن بگوید؟ بررسی اجمالی گذشته و حال اوکراین نشان می‌دهد که کرامت ملی این کشور، مدت‌هاست که خدشه‌دار شده است و ریشه‌های این وضعیت را باید در تصمیمات و رویکردهای پیش از آغاز جنگ جست‌وجو کرد.
اساسا پیش از وقوع جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، اوکراین به رهبری زلنسکی، مسیری را در پیش گرفت که این کشور را به تابعی محض از ناتو و ایالات‌متحده تبدیل کرد. این رویکرد، که بر محوریت ادغام سریع و بی‌قیدوشرط در ساختارهای غربی استوار بود، به‌جای تقویت استقلال و حاکمیت ملی، عملا پایه‌های آن را سست کرد. در آن زمان، به‌جای اتخاذ رویکردی مستقل و متوازن در سیاست خارجی که منافع و امنیت ملی اوکراین را در اولویت قرار دهد، دولت زلنسکی به شکلی افراطی به سمت غرب گرایش پیدا کرد. این گرایش افراطی، اوکراین را به شکلی ناگزیر در پازل رقابت‌های ژئوپلیتیکی قدرت‌های بزرگ، به‌عنوان یک مهره یا ابزار قرار داد.
یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های خدشه‌دار شدن کرامت ملی، از دست دادن استقلال در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک است. دولت زلنسکی به‌جای بهره‌برداری از موقعیت ژئوپلیتیکی منحصربه‌فرد اوکراین به‌عنوان یک پل میان شرق و غرب، ترجیح داد تمام کارت‌های خود را روی اتحاد مطلق با غرب بگذارد. این استراتژی، زمینه‌ساز تشدید تنش‌ها و نادیده گرفتن هشدارهای مکرر در مورد پیامدهای چنین رویکردی شد.زمانی که یک کشور، استقلال تصمیم‌گیری خود را فدای منافع قدرت‌های خارجی می‌کند و عملا به ابزاری در دست آن‌ها تبدیل می‌شود، کرامت ملی آن کشور به‌طور بنیادین به چالش کشیده می‌شود. کرامت ملی، فراتر از شعارها و پرچم‌ها، در توانایی یک ملت برای تعیین مسیر خود، حفاظت از تمامیت ارضی و تضمین رفاه شهروندانش نهفته است. در مورد اوکراین، این فداکاری منجر به این شد که منافع ژئوپلیتیکی واشنگتن و بروکسل، بر امنیت مستقیم و بلندمدت کی‌یف اولویت یابد.
نتیجه این رویکرد امروز چیزی جز ویرانی و از دست رفتن بخش‌های وسیعی از خاک کشور نیست. این وضعیت، نشان‌دهنده شکست سیاست خارجی مبتنی بر وابستگی مطلق است. در این میان، کرامت ملی به شکلی ملموس در این واقعیت عیان می‌شود که جان و مال مردم برای اهدافی به میدان گذاشته شده است که در وهله اول منافع ملی اوکراین را تأمین نمی‌کند، بلکه بیشتر در راستای مهار نفوذ روسیه برای غرب عمل می‌کند.