پیرامون ضرورت تقویت چندجانبهگرایی مطرح شد:
چرخش جهان بهسوی چندجانبهگرایی
گروه سیاسی
در سالهای اخیر نظم بینالملل بیش از هر زمان دیگری در معرض دگرگونیهای عمیق قرار گرفته است؛ دگرگونیهایی که ریشه در افول تدریجی یکجانبهگرایی و ناکارآمدی سیاستهای سلطهمحور قدرتهای غربی بهویژه آمریکا دارد. تجربه دهههای گذشته نشان داده است که یکجانبهگرایی نهتنها به تأمین امنیت پایدار منجر نشده، بلکه با تحمیل جنگ، تحریم، ناامنی و بیثباتی، هزینههای سنگینی را بر ملتها تحمیل کرده است. امروز نشانههای روشنی از خستگی جهان از سیاستهای تحمیلی و یکجانبهگرایانه آمریکا دیده میشود؛ نشانههایی که مسیر حرکت نظام بینالملل را به سمت چندجانبهگرایی و همکاریهای متوازن تغییر داده است. در چنین فضایی، جمهوری اسلامی ایران بهعنوان کشوری برخوردار از موقعیت ژئوپلیتیکی ممتاز و پیشینه تمدنی غنی توانسته است به یکی از بازیگران اثرگذار در روند تقویت چندجانبهگرایی تبدیل شود. همسایگی با ۱۵ کشور، دسترسی به آبهای آزاد، حضور فعال در منطقهای راهبردی و ارتباط با قدرتهای نوظهور جهانی، ظرفیتهایی است که ایران را به کانونی مهم در معادلات منطقهای و بینالمللی بدل کرده است. این موقعیت، در کنار نفوذ فرهنگی و سیاسی جمهوری اسلامی زمینهای را فراهم کرده تا ایران بهعنوان کنشگری فعال و الهامبخش در عرصه جهانی ایفای نقش کند. از سوی دیگر، شکستهای مکرر سیاستهای یکجانبهگرایانه آمریکا، از تحریمهای اقتصادی گرفته تا مداخلات پرهزینه، موجب شکلگیری موجی از بازاندیشی در میان ملتها و دولتهای مستقل شده است. امروز بسیاری از کشورها دریافتهاند که امنیت، توسعه و ثبات پایدار تنها از مسیر همکاریهای منطقهای، احترام متقابل و چندجانبهگرایی واقعی حاصل میشود. در همین راستا، پیمانها و ائتلافهای نوظهور نظیر بریکس و سازمان همکاری شانگهای در برابر ساختارهای فرسوده و یکسویه غربی قد علم کردهاند. جمهوری اسلامی ایران با حضور فعال و هدفمند در این سازوکارهای بینالمللی، نهتنها در برابر یکجانبهگرایی ایستاده، بلکه تلاش کرده است الگویی عملی از چندجانبهگرایی مستقل و عدالتمحور ارائه دهد و تأکید بر همکاری با کشورهای همسایه، تقویت روابط با قدرتهای نوظهور مانند چین و روسیه و حمایت از چندقطبی شدن نظام بینالملل، بخشی از راهبرد کلان برای بهرهبرداری حداکثری از فرصتهای ژئوپلیتیکی است. در بررسی بیشتر این موضوع به گفتوگو با ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و عباس مقتدایی، نایبرئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پرداختیم که در ادامه میخوانید.