گر‌وه اقتصادی
در جهان امروز، فرهنگ نه‌تنها یک عنصر هویتی و اجتماعی است، بلکه به‌عنوان یکی از ارکان مهم توسعه اقتصادی شناخته می‌شود. آنچه در ادبیات توسعه تحت عنوان اقتصاد فرهنگ مطرح می‌شود، در واقع تلفیقی از ظرفیتهای فرهنگی و سازوکارهای اقتصادی است که میتواند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در رشد تولید ناخالص داخلی، اشتغال‌زایی، افزایش صادرات و خلق ثروت ملی نقش‌آفرینی کند. با رشد صنایع خلاق، توسعه رسانه‌ها، تولیدات هنری، صنایع دستی، گردشگری فرهنگی و محتوای بومی، مرز میان اقتصاد و فرهنگ بیش از پیش کمرنگ شده و جای خود را به هم‌افزایی میان این دو حوزه داده است. توسعه ظرفیتهای فرهنگی داخلی، به‌ویژه در بستری از خلاقیت، نوآوری و حفظ اصالت‌های بومی، میتواند بستری برای شکل‌گیری بازارهای جدید، صادرات محصولات فرهنگی و رونق اشتغال مبتنی بر دانش و هنر باشد. در واقع، فرهنگ در مقام یک سرمایه اجتماعی و مزیت رقابتی، به کشورها کمک می‌کند تا در عرصه جهانی حضوری موثر و متفاوت داشته باشند. از این منظر، توجه به اقتصاد فرهنگ نه تنها یک دغدغه هنری، بلکه ضرورتی راهبردی در مسیر تحقق توسعه پایدار اقتصادی است؛ توسعه‌ای که متکی بر توان درونی، هویت ملی و مشارکت فعال جوامع محلی بوده و از ظرفیتهای کمتر دیده‌شده‌ای همچون هنر، آداب، میراث فرهنگی و تولیدات خلاق بهره‌مند می‌شود. به طورکل نیز می‌توان عنوان داشت که اقتصاد فرهنگ به‌عنوان یکی از مسیرهای آینده‌نگر و پربازده شناخته می‌شود. توسعه کسب‌وکارهای خلاق، حمایت از صنایع فرهنگی، گسترش زیرساخت‌های هنری و تقویت هویت فرهنگی در بازارهای جهانی، میتواند پلی میان اصالت فرهنگی و رونق اقتصادی باشد. درحقیقت این رویکرد، ضمن حفظ و گسترش فرهنگ بومی، زمینه‌ساز تعامل اقتصادی هرچه‌تمام‌تر با جهان نیز خواهد شد. در بررسی بیش‌تر این موضوع و نقش اقتصاد فرهنگ در توسعه پایدار به گفت‌وگو با علی‌اکبر علیزاده برمی، عضو کمیسیون فرهنگی و نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی و همچنین حجت الاسلام احد آزادیخواه، نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی پرداختیم که در ا‌دامه می‌خوانید.
علی‌اکبر علیزاده برمی، نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی:
رونق اقتصادی از توسعه بخش فرهنگ سرچشمه میگیرد
علی‌اکبر علیزاده برمی، عضو کمیسیون فرهنگی و نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی طی گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» با تاکید بر ضرورت توسعه ظرفیتهای فرهنگی بیان داشت: مقام معظم رهبری سالیان گذشته موضوعی را مطرح فرمودند و تاکید داشتند که برای انجام امور مختلف از جمله امور اقتصادی، صنعتی، آموزشی و …باید ابتدا پیوست فرهنگی را تهیه کرد. بنابراین مطابق با بیانات ایشان، پیوست فرهنگی اقدامی ضروری و حائزاهمیت است. به عنوان مثال برای ساخت خانه، جاده، بندر و … باید پیوست فرهنگی لازم را تهیه و تبیین نمود.
وی افزود: حضرت آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب همچنین فرموده‌اند که فرهنگ از اقتصاد هم مهم‌تر است، چرا؟ چون فرهنگ به معنای هوایی است که ما تنفس می‌کنیم؛ شما ناچار هوا را تنفس می‌کنید، چه بخواهید، چه نخواهید؛ اگر این هوا تمیز باشد، آثاری دارد در بدن شما؛ اگر این هوا کثیف باشد، آثار دیگری دارد.
علیزاده برمی تصریح کرد: نقش فرهنگ در تمامی بخش‌های زندگی مشهود و غیرقابل انکار است. در تولید، زندگی شخصی و… همواره اثرات فرهنگی را مشاهده می‌کنیم و گاه می‌بینیم که به اثرات فرهنگی نیز توجه شایان نشده است.
نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: فرهنگ مقوله‌ای جداگانه نیست بلکه مرتبط با تمامی حوزه‌ها ست. به بیان دیگر می‌توان اظهارداشت که جان‌مایه تمامی بخش‌ها فرهنگ است و یکی از حوزه‌هایی که در بخش فرهنگی‌مان بسیار مهم است و اثرات قابل توجهی به همراه دارد، بخش فضای مجازی است چراکه هم اثرات اقتصادی را به همراه دارد و هم افکارعمومی را می‌سازد. بنابراین توسعه و توجه به یکایک ظرفیتهای فرهنگی بسیار مهم است. او با تاکید بر لزوم توجه به تبیین و اجرای دقیق پیوست فرهنگی متذکر شد: پیوست فرهنگی باید در تمامی بخش‌ها مشهود شود. متاسفانه اکنون این مهم به میزان نیاز دیده نمی‌شود.
وی بیان داشت که توسعه ظرفیتهای فرهنگی رونق اقتصادی را عملیاتی خواهد کرد و سپس یادآور شد: اگر به ظرفیتهای فرهنگی توجه بداریم قادر به رفع چالش‌های اقتصادی نیز خواهیم بود. اکنون کار در کشور یک ارزش نیست و بدیهی است که این مشکل از عدم توجه به ظرفیتهای فرهنگی نشأت میگیرد.
عضو کمیسیون فرهنگی در مجلس شورای اسلامی در پایان این گفت‌وگو با بیان اینکه توجه به ظرفیتهای فرهنگی امری غیرقابل انکار است، عنوان داشت: بی‌شک توجه به ظرفیتهای فرهنگی و ساماندهی عوامل اثرگذار میتواند رونق بخش‌های مختلف از جمله بخش اقتصادی را عملیاتی سازد. درحقیقت رونق اقتصادی میتواند از توسعه بخش فرهنگ سرچشمه گیرد.
حجت الاسلام احد آزادیخواه، نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی:
لازمه رونق اقتصاد فرهنگ محور توجه به ظرفیتهای داخلی است
حجت الاسلام احد آزادیخواه، نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» با اشاره به لزوم توسعه هرچه‌تمام‌تر ظرفیتهای فرهنگی و پیوند این حوزه با اقتصاد بیان داشت: خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران دارای ظرفیتهای بسیار خوب فرهنگی به ویژه میراث فرهنگی و توانمندی‌های حوزه هنری است. درحقیقت به سهولت می‌توانیم با توانمندسازی ظرفیتهای فرهنگی و تبدیل‌کردن ظرفیتهای بالقوه به بالفعل شرایط منحصری را رقم بزنیم و اقتصاد فرهنگ محور را در کشور ایجاد سازیم و توسعه دهیم.
وی با اشاره به ظرفیتهای فرهنگی موجود افزود: خوشبختانه در عرصه شهر، هنر، موسیقی، تئاتر، میراث فرهنگی به ویژه در بخش صنایع دستی و گردشگری پیشتاز می‌باشیم و ظرفیتهای کم‌نظیری را دارا هستیم. نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ظرفیتهای فرهنگی کشوری کم‌نظیر است، تصریح کرد: به صراحت می‌توان عنوان داشت که اگر ظرفیتهای فرهنگی کشور بی‌نظیر نیست اما کم نظیر است و بسیار قابل توجه می‌باشد. امروز در حوزه ثبت‌های ملی و جهانی دارای توانمندی‌های منحصر و قابل‌توجهی می‌باشیم.
حجت الاسلام آزادیخواه با تاکید بر لزوم توجه به ظرفیتهای داخلی همچنین خاطرنشان کرد: با توجه به ظرفیتهای موجود به راحتی می‌توانیم اقتصاد فرهنگ محور را رونق ببخشیم و دراین مسیر باید بپذیریم که کاستی‌های عملکردی داشته‌ایم و به میزان مطلوب فعالیت نداشته‌ایم.
او با اشاره به ظرفیتهای فرهنگی در بخش فیلم‌سازی و خلق اثر متذکر شد: خوشبختانه دارای هنرمندان و نویسندگان توانمند می‌باشیم و مصداق این توانمندی‌ها را در جشنواره فیلم فجر و خلق آثار ویژه مشاهده کرده‌ایم. بی‌شک با توجه و اهتمام مضاعف نسبت به این حوزه‌ها می‌توانیم در سطح منطقه عملکرد بی‌نظیری بداریم و به سطوح بین‌المللی ارزشمند دست‌یابیم.
وی باتاکید بر صادرات فرهنگ سینمامحور یادآور شد: هنرمندان ایرانی همواره ثابت کرده‌اند که در خلق و آفرینش اثر بی همتا هستند و بدیهی است که این ظرفیت میتواند در صادرات فرهنگ سینمامحور شرایط ویژه‌ای را ایجاد کند.
او در پایان این گفت‌وگو ضمن تاکید بر ضرورت توجه به حوزه چاپ و نشر آثار و صادرات محصولات فرهنگی بیان داشت: در هفته‌ای که نمایشگاه بین‌المللی کتاب نیز برقرار است، می‌بایست به حوزه چاپ و نشر نیز توجه ویژه بداریم. خوشبختانه تاکنون در زمینه‌های مختلف حوزه چاپ و نشر، اقدامات بزرگی را انجام داده‌ایم و بارها ثابت کرده‌ایم که در این حوزه نیز از توانمندی‌های بی‌شماری برخوردار می‌باشیم. یکایک این مولفه‌ها میتواند بستر اقتصاد فرهنگ محور را در کشور ایجاد سازد و صادرات محصولات فرهنگی را رونق دهد. شایان ذکر است تا در پایان بگوییم که تحقق این مهم در گرو توجه بیش‌تر دستگاه‌های اجرایی مرتبط است. همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز باید به زمینه‌های دارای قابلیت توسعه فرهنگی نیز اهتمام مضاعف بورزد.