آیا جنگ تعرفه ای واقعا پایان یافته است؟

محمد حسین چشم براه-تحلیلگر حوزه صنعت و تجارت
صدور حکم یک دادگاه فدرال در آمریکا در ممنوعیت اعمال تعرفه های تجاری از سوی دولت ترامپ دردسرهایی برای وی ایجاد کرده است .اما سوال اصلی اینجاست که آیا صدور این حکم را می توان مترادف با پایان جنگ تعرفه ای در جهان در نظر گرفت؟! صورت مسئله از این قرار است که یک دادگاه فدرال در ایالات متحده، تلاش دونالد ترامپ رئیس‌جمهور این کشور برای اعمال تعرفه‌های گسترده بر واردات تحت قانون اختیارات اضطراری را مسدود کرد.این حکم ضربه‌ای مهم به یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های اقتصادی ترامپ وارد کرده که طی ماه‌های اخیر بازارهای مالی جهان را دچار تلاطم کرده است.اگرچه بازارهای مالی جهان از صدور این حکم استقبال کرده اند اما تحلیلگران مسائل سیاسی و اقتصادی می گویند ترامپ در مواجهه با این حکم، از سیاستهای تعرفه ای خود عقب نشینی نخواهد کرد.
این رأی توسط سه قاضی دادگاه تجارت بین‌الملل در نیویورک صادر شد و در پی شکایات متعدد علیه تعرفه‌های موسوم به «روز آزادی» ترامپ بود. شاکیان استدلال کرده بودند که این تعرفه‌ها فراتر از اختیارات قانونی رئیس‌جمهور بوده است. ترامپ پیشتر بارها گفته بود که تعرفه‌ها باعث بازگشت صنایع به آمریکا و کاهش کسری بودجه فدرال خواهند شد.به نظر می رسد برخی سناتورها و اعضای مجلس نمایندگان آمریکا( که اکثرا از حزب دموکرات هستند)در شکل گیری این روند قضایی و صدور حکم دادگاه فدرال نقش داشته اند. موضوع دامنه اختیارات رئیس جمهور در ادوار مختلف همواره محل مجادله بوده اما در دوران ریاست جمهوری ترامپ به نقطه اوج خود رسیده است.
آنچه برای ترامپ دردسرساز شده،عواقب آن است! طبق این حکم، اعمال چنین تعرفه‌هایی به تأیید کنگره نیاز دارد و ترامپ دیگر نمی‌تواند به‌طور یکجانبه از این ابزار برای فشار به دیگر کشورها در مذاکرات تجاری استفاده کند.به عبارت بهتر، قدرت مانور مطلق ترامپ در اعما تعرفه ها تبدیل به قدرت نسبی می شود! البتبه رئیس‌جمهوری آمریکا همچنان این اختیار را دارد که تحت بخش ۱۲۲ قانون تجارت سال ۱۹۷۴، برای مدت ۱۵۰ روز تعرفه‌ای ۱۵ درصدی بر واردات از کشورهایی که با آمریکا کسری تجاری قابل‌توجهی دارند، وضع کند اما قدرت مانور بیشتر ( اعمال تعرفه های بیشتر) به صورت فرازمانی( بیشتر از 150 روز) یا با درصد بیشتر ندارد.
با توجه به اینکه اکثریت نسبی کنگره در اختیار جمهوریخواهان است ،ترامپ امیدوار است بتواند با استناد به این اکثریت ، زمینه استمرار این سیاست تعرفه ای را ایجاد نماید اما مسئله اینجاست که برخی سناتورها و نمایندگان جمهوریخواه نیز در این خصوص ملاحظات و مخالفاتهایی دارند. بنابراین بخش اعظمی از توان کاخ سفید صرف رایزنی با سناتورها و اعضای مجلس نمایندگان شود. ترامپ می گوید کسری تجاری یک وضعیت اضطراری ملی است و  دولت باید  از تمام ابزارهای اجرایی برای مقابله با این بحران استفاده کند.اما دادگاه فدرال وضع گسترده تعرفه ها را مصداق این "ابزار اجرایی "تلقی نمی کنذ.دادستان فدرال در ایالت اورگان می گوید تصمیمات تجاری نباید بر اساس میل شخصی رئیس‌جمهوری گرفته شود.»
در نهایت با توجه به ابطال این حکم در دادگاه تجدید نظر ،دیوان عالی آمریکا به این پرونده ورود خواهد کرد. بنابراین صرف صدور این حکم اولیه نمی توان مدعی پایان جنگ تعرفه ای در حوزه اقتصاد و سیاست خارجی آمریکا شد.