خدمت سربازی؛ سکوی پرتابی برای استعدادهای پنهان
معاون اجتماعی سازمان نظام وظیفه عمومی
در ذهن بسیاری از جوانان، خدمت سربازی با مفاهیمی چون انضباط و دوری از زندگی شخصی گره خورده است. اما در پس این تصویر کلیشه‌ای، واقعیتی نهفته است که کمتر دیده شده ،خدمت سربازی می‌تواند بستری برای کشف استعدادهای پنهان، رشد فردی، و حتی تغییر مسیر زندگی باشد.ورود به خدمت سربازی، برای بسیاری از جوانان نخستین مواجهه جدی با ساختارهای رسمی، مسئولیت‌پذیری و کار گروهی است.در این فضا افراد با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوند که نه تنها جسم بلکه ذهن و شخصیت آنان را نیز درگیر می‌کند. از مدیریت بحران در شرایط سخت گرفته تا هماهنگی در عملیات‌های گروهی،هر لحظه فرصتی است برای شناخت توانایی‌هایی که در زندگی روزمره کمتر مجال بروز دارند. در سال‌های اخیر، خدمت سربازی در ایران از قالب سنتی خود فاصله گرفته و به‌سوی مدل‌های متنوع‌تری حرکت کرده است که هدف آن‌ها ارتقاء مهارت‌های فردی، حرفه‌ای و اجتماعی سربازان است. این تحول نه در حد شعار، بلکه در قالب برنامه‌های اجرایی و ساختارهای مشخص در حال پیاده‌سازی است.
خدمت سربازی در ایران برای دستیابی به هدف های خاص برنامه ریزی شده و در عرصه های مختلف علمی ،فرهنگی ،صنعتی ،امنیتی،هیئت علمی دانشگاه ها ،امریه،پیام آوران بهداشت،راه سازی و... طراحی شده است.نیروهای مسلح با همکاری نهادهای دولتی و غیر دولتی ازجمله سازمان فنی و حرفه‌ای،وزارت علوم و وزارت فناوری و ارتباطات و... طرح‌هایی را به اجرا گذاشته که درآن سربازان می‌توانند درطول خدمت،مهارت‌هایی را فراگیرند که مستقیماً در بازار کار کاربرد دارند.این مهارت‌ها شامل حوزه‌هایی چون برق صنعتی، جوشکاری،تعمیرات خودرو،برنامه‌نویسی، شبکه‌های کامپیوتری، طراحی گرافیک، و حتی کارآفرینی است.
دربرخی یگان‌ها،سربازان پس از گذراندن دوره‌های آموزشی،گواهینامه‌های معتبر دریافت می‌کنند که می‌تواند درمسیر اشتغال یا ادامه تحصیل آنان مؤثر باشد.این گواهینامه‌ها از سوی مراکز رسمی صادر شده و در رزومه کاری افراد قابل استفاده است.
امیررضا سرباز وظیفه‌ای دریگان مهندسی می‌گوید:((قبل از خدمت، هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم بتوانم با ابزارهای صنعتی کار کنم. حالا می‌توانم یک پل موقت بسازم و سیستم برق اضطراری راه‌اندازی کنم. این تجربه باعث شد به رشته مهندسی علاقه‌مند شوم و برای ادامه تحصیل برنامه‌ریزی کنم)).در یگان فرهنگی یکی از پادگان‌ها، علی، سربازی با استعداد نویسندگی، مسئول نشریه داخلی شده است. وی می‌گوید: ((در خدمت، برای اولین بار نوشته‌هایم منتشر شد. حالا به نوشتن جدی تر فکر می‌کنم و شاید روزی نویسنده شوم)). درسال‌های اخیر یگان‌ها با همکاری نهادهای آموزشی و مهارتی، برنامه‌هایی را اجرا کرده‌اند که هدف آن‌ها ارتقاء مهارت‌های زندگی، خودشناسی،و آمادگی شغلی است. کارگاه‌های مهارت های زندگی، آموزش‌های فنی،مهارت‌های ارتباطی، و حتی دوره‌های کارآفرینی در بیشتر پادگان‌ها برگزار می‌شود.خدمت سربازی با رویکرد توسعه‌محور،می‌تواند به یکی از مؤثرترین مراحل رشد فردی تبدیل شود.ما شاهد تغییرات چشمگیری در اعتماد به نفس،مهارت‌های اجتماعی،و حتی افزایش تخصص سربازان در بازار کار آینده هستیم. نگاه آموزشی و توسعه‌محور به خدمت سربازی،نه تنها موجب تقویت امنیت ملی شده، بلکه به کشف و شکوفایی استعدادهای جوانان عزیز کشورمان نیز منجر گردیده. این دوره می‌تواند سکوی پرتابی باشد برای جوانانی که در جست‌وجوی معنا، مسیر و فرصت‌اند و به خدمت سربازی می توان به‌عنوان یک فرصت ملی نگاه کنیم؛ فرصتی برای ساختن انسان‌هایی توانمند، آگاه، و آماده برای آینده‌ای بهتر.
