منطق ایجاب
جواد شاملو
دستگاه تفکر اسلامی بنای خود را بر ایجاب نهاده است، نه نفی. همه‌چیز حلال است مگر آنکه خلافش ثابت شود، همه‌چیز پاک است مگر آنکه خلافش ثابت شود. این منطق باعث می‌شود فرد مسلمان در مواجهه با امور، پدیده‌ها و حوادث گوناگون پذیرا باشد، مگر آنکه عامل ناصوابی در آن وجود داشته باشد. هزار جور حرف می‌توان در نفی و تقبیح سینما زد؛ حکیم عارفی چون امام خمینی نیز به این موارد واقف بود، اما فرمود: «ما با سینما مخالف نیستیم؛ ما با فحشا مخالفیم». همین مبنا باعث شد هنر هفتم، که در زمان پهلوی عمدتا به فحشا شناخته می‌شد، بعد از انقلاب ادامه پیدا کند و مسیری دیگرگون در پیش گیرد. مسیر سینمای پس از انقلاب ایده‌آل نیست، اما هیچ شباهتی به اوضاع و احوال پیش از انقلاب خود ندارد.
یکی از مفاهیمی که قربانی مشروعیت‌سازی حکومت پهلوی برای خود شد، مفهوم وطن‌دوستی بود. جامعه‌ای که در مسیر مدرنیته باید دین‌محوری را کنار بگذارد، نیاز به نخ تسبیح دیگری دارد تا از محور، افق و آرمان تهی نماند. حکومت پهلوی، همچون دیگر حکومت‌های بی‌اصل، و مشخصا به تقلید از دولت سکولار ترکیه، چاره راه را در ناسیونالیسم دید. سنت بیمار روشنفکری که از اواخر قاجار پایه‌گذاری شده بود و به نحو ساده‌اندیشانه‌ای هم باستان‌گرا و هم غرب‌زده بود، نیز به تقویت ناسیونالیسم افراطی پهلوی کمک می‌کرد.
اگر بخواهیم آن جمله امام در مورد سینما را با حفظ اسلوب و مضمون برای وطن‌دوستی نیز به کار گیریم، باید بگوییم: «ما با وطن‌دوستی مخالف نیستیم؛ ما با ناسیونالیسم به مفهوم غربی آن مخالفیم».
چه ایرادی دارد که ما در مواجهه با سیل بی‌هویتی و ایران‌ستیزی که از هر سو به سمت مرزهای خاکی و ذهنی این سرزمین روان است، از ظرفیت‌های افتخارآمیز تاریخ باستان‌مان بهره بگیریم؟ ما امروز نیازمند تقویت روحیه سلحشوری، افزایش اعتمادبه‌نفس ملی و رشد وطن‌دوستی و امید به آینده‌ای روشن هستیم.
از هر نیرویی که بتواند در این مسیر به ما کمک کند، باید بهره بگیریم.
این خاصیت و فطرت بشر است که در دفاع از خود اهل قناعت نیست؛ هر ابزاری که دارد به کار می‌گیرد، و در برابر تهدیدهای وجودی، حتی از ابزارهای نمادین نیز غافل نمی‌ماند.
نصب یک مجسمه تاریخی در میدان انقلاب اسلامی و برگزاری رویداد رونمایی از آن را نیز باید در همین چارچوب فهم کرد؛ نمادی از تلاش برای پیوند گذشته با اکنون، و زنده‌کردن حس تعلق جمعی در روزگاری که حافظه ملی در معرض فرسایش است. هرچند می‌توان به جزئیات اجرایی و شیوه پیاده‌سازی آن نیز انتقاداتی وارد دانست، اما نفس این حرکت، گامی در جهت آشتیِ تاریخ و هویت با زیست امروز جامعه است.
دستگاه تفکر اسلامی بنای خود را بر ایجاب نهاده است، نه نفی. همه‌چیز حلال است مگر آنکه خلافش ثابت شود، همه‌چیز پاک است مگر آنکه خلافش ثابت شود. این منطق باعث می‌شود فرد مسلمان در مواجهه با امور، پدیده‌ها و حوادث گوناگون پذیرا باشد، مگر آنکه عامل ناصوابی در آن وجود داشته باشد. هزار جور حرف می‌توان در نفی و تقبیح سینما زد؛ حکیم عارفی چون امام خمینی نیز به این موارد واقف بود، اما فرمود: «ما با سینما مخالف نیستیم؛ ما با فحشا مخالفیم». همین مبنا باعث شد هنر هفتم، که در زمان پهلوی عمدتا به فحشا شناخته می‌شد، بعد از انقلاب ادامه پیدا کند و مسیری دیگرگون در پیش گیرد. مسیر سینمای پس از انقلاب ایده‌آل نیست، اما هیچ شباهتی به اوضاع و احوال پیش از انقلاب خود ندارد.
یکی از مفاهیمی که قربانی مشروعیت‌سازی حکومت پهلوی برای خود شد، مفهوم وطن‌دوستی بود. جامعه‌ای که در مسیر مدرنیته باید دین‌محوری را کنار بگذارد، نیاز به نخ تسبیح دیگری دارد تا از محور، افق و آرمان تهی نماند. حکومت پهلوی، همچون دیگر حکومت‌های بی‌اصل، و مشخصا به تقلید از دولت سکولار ترکیه، چاره راه را در ناسیونالیسم دید. سنت بیمار روشنفکری که از اواخر قاجار پایه‌گذاری شده بود و به نحو ساده‌اندیشانه‌ای هم باستان‌گرا و هم غرب‌زده بود، نیز به تقویت ناسیونالیسم افراطی پهلوی کمک می‌کرد.
اگر بخواهیم آن جمله امام در مورد سینما را با حفظ اسلوب و مضمون برای وطن‌دوستی نیز به کار گیریم، باید بگوییم: «ما با وطن‌دوستی مخالف نیستیم؛ ما با ناسیونالیسم به مفهوم غربی آن مخالفیم».
چه ایرادی دارد که ما در مواجهه با سیل بی‌هویتی و ایران‌ستیزی که از هر سو به سمت مرزهای خاکی و ذهنی این سرزمین روان است، از ظرفیت‌های افتخارآمیز تاریخ باستان‌مان بهره بگیریم؟ ما امروز نیازمند تقویت روحیه سلحشوری، افزایش اعتمادبه‌نفس ملی و رشد وطن‌دوستی و امید به آینده‌ای روشن هستیم.
از هر نیرویی که بتواند در این مسیر به ما کمک کند، باید بهره بگیریم.
این خاصیت و فطرت بشر است که در دفاع از خود اهل قناعت نیست؛ هر ابزاری که دارد به کار می‌گیرد، و در برابر تهدیدهای وجودی، حتی از ابزارهای نمادین نیز غافل نمی‌ماند.
نصب یک مجسمه تاریخی در میدان انقلاب اسلامی و برگزاری رویداد رونمایی از آن را نیز باید در همین چارچوب فهم کرد؛ نمادی از تلاش برای پیوند گذشته با اکنون، و زنده‌کردن حس تعلق جمعی در روزگاری که حافظه ملی در معرض فرسایش است. هرچند می‌توان به جزئیات اجرایی و شیوه پیاده‌سازی آن نیز انتقاداتی وارد دانست، اما نفس این حرکت، گامی در جهت آشتیِ تاریخ و هویت با زیست امروز جامعه است.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
-
رژیم صهیونیستی با هدف قحطی کشاورزی غزه را ویران میکند
-
تسهیل ورود کمکهای غذایی به غزه یک ضرورت انسانی است
-
رونق تجارت با پاکستان
-
محرومیت مردم غزه از منابع غذایی
-
منطق ایجاب
-
شهدای مقاومت مسیر منطقه و جهان را تعیین کردهاند
-
دیپلماسی فرهنگی بخش جداییناپذیر وزارت خارجه است
-
احتیاطهای واجب در درمان اعتیاد
-
جلاد غزه در بنبست سیاسی
-
ترامپ و معمای ممدانی
-
شلیک تاماهاوک به قلب زلنسکی!
